iSamos.gr Η ενημερωτική σελίδα της Σάμου! Εξερευνήστε τη Σάμο, τις παραλίες της, τη φύση της, τις ομορφιές της. Διαβάστε την ιστορία της Σάμου
Το ψωμί της Λαμπρής ήταν για τα παλιά χρόνια μια ιεροτελεστία! Το έφτιαχναν οι γιαγάδες μας με πολύ λεπτομέρεια, το ευλογούσαν και το μοίραζαν στην οικογένεια τις μέρες του Πάσχα. Εδώ θα διαβάσετε μια συνταγή από το βιβλίο “Πατριδογευσία” που εξέδωσε η παλιά σαμιακή εφημερίδα “Χαραυγή”
Το ψωμί, βασικό συστατικό της διατροφής μας, έχει τα δικά του μυστικά. Ιδιαίτερα όταν πρόκειται για το ψωμί γιορτινών ημερών, όπως τα Χριστούγεννα και το Πάσχα. Όταν μάθαμε για τη συνταγή που θα σας περιγράψουμε και το δοκιμάσαμε, καταλάβαμε ότι η παρασκευή του ήταν μια «ιεροτελεστία».
Μια «ιεροτελεστία», που την περίμενε πώς και πώς η οικογένεια. Το σπίτι στολισμένο για τις γιορτές, τα υλικά αγορασμένα στην ώρα τους, τα εγγόνια να περιμένουν το χριστουγεννιάτικο ή το πασχαλινό κουλουράκι τους.
Γιατί η γιαγιά φτιάχνει πάντα τα μεγάλα ψωμιά για το σπίτι της και τα σπίτια των παιδιών της, αλλά και μικρότερα ψωμάκια για κάθε ένα από τα εγγόνια της.
Η γιαγιά-Παρασκευή έλκει την καταγωγή της από την Κάρπαθο. Η ίδια βέβαια έχει γεννηθεί στη Σάμο, αλλά το ψωμί αυτό το έμαθε από τη μητέρα της. Άρα, η προέλευσή του είναι καρπάθεια.
Η συνταγή που μας έδωσε αναφέρεται σε μεγάλη ποσότητα ψωμιού γιατί μεγάλη είναι και η οικογένεια.
Τα υλικά είναι: 5 κιλά αλεύρι, 1/2 κιλό βούτυρο, 1 ποτήρι λάδι, 2 κουτιά γάλα εβαπορέ, 2 κουταλιές σούπας αλάτι, 120 γραμμάρια μαγιά, 1 φακελάκι σόδα, 1 κουταλιά σούπας κανέλα και 1 κουτάλια σούπας μαστίχα τριμμένη.
Βάζουμε το αλεύρι σε μια λεκάνη. Λιώνουμε το βούτυρο στη φωτιά και χλιαρό (να μην κάψει) το ρίχνουμε στο λακκάκι που έχουμε κάνει στο αλεύρι. Εκεί ρίχνουμε λιωμένη σε χλιαρό νερό τη μαγιά, τη σόδα, αλλά και το γάλα και αρχίζουμε να ζυμώνουμε μέχρι το μείγμα να γίνει ομοιογενές ζυμάρι.
Στη συνέχεια ρίχνουμε το λάδι και το ζυμώνουμε μέχρι να απορροφηθεί τέλεια. Ρίχνουμε την κανέλα και τη μαστίχα και φροντίζουμε δουλεύοντας τη ζύμη να πάνε ομοιόμορφα σε όλο το μείγμα.
Όταν τελειώσει το ζύμωμα αρχίζει το πλάσιμο και το πλούμισμα. Μια διαδικασία που κρατάει αρκετή ώρα και θέλει φαντασία και μεράκι. (Εδώ χρησιμοποιούνται αυτοσχέδια εργαλεία, όπως π.χ. μια χτένα, που είναι καθαρή και μόνο γι’ αυτήν τη δουλειά, για να φτιάχνουμε τα δαχτυλάκια στα πόδια και τα χέρια στα ανθρωπάκια που στολίζουν τα ψωμιά).
Κόβουμε μικρά κομμάτια ζύμης, τα πλάθουμε σε λεπτά μπαστουνάκια και κάνουμε τις γαρνιτούρες, τις κοτσίδες και ό,τι άλλο στολίδι μπαίνει πάνω στο κυρίως σώμα του ψωμιού.
Στη συνέχεια, πλουμίζουμε με καρύδια ή αμύγδαλα όταν πρόκειται για το ψωμί των Χριστουγέννων ή με κόκκινα αυγά το ψωμί της Λαμπρής.
Η χρονοβόρα αυτή διαδικασία πρέπει να γίνει αρκετά γρήγορα (συνήθως χρειάζονται δύο άτομα), γιατί αρχίζει το ψωμί ν’ ανεβαίνει και είναι δύσκολο να γίνουν όλα τα στολίδια.
Αφού τ’ αφήσουμε να ανέβουν σκεπασμένα, τα φουρνίζουμε. Η γιαγιά Παρασκευή φουρνίζει ακόμη στο χωριάτικο φούρνο, τον οποίο ανάβει 2-3 μέρες πριν, ώστε να τραβήξει η υγρασία και τη μέρα εκείνη τον ανάβει το πρωί και σαν έρθει η ώρα του φουρνίσματος, τραβάει τη θράκα, τον σφουγγαρίζει και βάζει τα ταψιά. Στην αρχή τον αφήνει ανοιχτό για να φύγει η πολλή ζέστη και στη συνέχεια τον κλείνει.
Ο χρόνος του ψησίματος είναι θέμα εμπειρίας. Πάντως, θα πρέπει το ψωμί να πάρει ωραίο ρόδινο χρώμα και πάνω και κάτω και ν’ αλαφρύνει.
Όταν το βγάζει από το φούρνο, με ένα σφουγγαράκι βουτηγμένο σε νερό, αλείφει τα ψωμιά για να αποκτήσουν αυτήν τη γυαλιστερή κρούστα.
Τοποθετεί τα ψωμιά στο σκαφίδι για να κρυώσουν και αρχίζει η διανομή στα μέλη της οικογένειας, μαζί με τις ευχές για Χρόνια Πολλά.
