Παρουσίαση από τι ίδρυμα Schwarz της ομαδικής έκθεσης HANDMADE: Για τις κοινωνικές διαστάσεις της χειροτεχνίας 

To Ίδρυμα Schwarz παρουσιάζει την ομαδική έκθεση HANDMADE: Για τις κοινωνικές διαστάσεις της χειροτεχνίας στο Art Space Pythagorion στη Σάμο, σε επιμέλεια της Κατερίνας Γρέγου.

Η έκθεση πραγματοποιείται με τη συνεργασία του ΕΜΣΤ | Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης στην Αθήνα. Συμμετέχουν 10 καλλιτέχνες από την Ελλάδα και το εξωτερικό και περιλαμβάνονται και έργα από τη συλλογή του Μουσείου. Η έκθεση σηματοδοτεί μια νέα συνέργεια μεταξύ των δύο φορέων, στα πλαίσιο της πολιτικής του Ιδρύματος Schwarz να επισυνάπτει συνεργασίες με φορείς και οργανισμούς του εσωτερικού και του εξωτερικού, αλλά και της νέας πολιτικής του ΕΜΣΤ, που έχει ως στόχο να συμβάλλει στην περαιτέρω διάδοση του σύγχρονου εικαστικού πολιτισμού και να εκθέτει έργα της συλλογής του εκτός των τειχών του και εκτός της πρωτεύουσας.

Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται ένα ανανεωμένο ενδιαφέρον στο πεδίο της σύγχρονης τέχνης για έργα που βασίζονται στη χειροτεχνία ή είναι χειροποίητα. Ο όρος «χειροτεχνία» αναφέρεται σε διαδικασίες, ενέργειες, τεχνικές και μορφές δημιουργικότητας που εκτελούνται συνήθως διά χειρός ή με τη χρήση χειροκίνητων συσκευών. Με την έλευση της Βιομηχανικής Επανάστασης, την πίεση για παραγωγικότητα και αποδοτικότητα αλλά και με τη μαζική παραγωγή χαμηλού κόστους, η χειροτεχνία σταδιακά περιθωριοποιήθηκε και σε ορισμένες περιπτώσεις εξαφανίστηκε εντελώς. Παραδοσιακές τεχνικές και τεχνογνωσία που υπήρχαν για γενιές εξαλείφθηκαν.

Σήμερα, πολλοί καλλιτέχνες επιστρέφουν στις χειροποίητες πρακτικές και στις πρακτικές που ενέχουν δημιουργική υλικότητα. Ένας λόγος ίσως είναι η αυξανόμενη διείσδυση της ψηφιακή κουλτούρας, η κυριαρχία του άυλου, της πληροφορικής και της πνευματικής εργασίας (cognitive labour) στη σύγχρονη ζωή και η περιθωριοποίηση του απτού και του απτικού. Ένας δεύτερος λόγος είναι ότι σε πολλές χώρες η χειροτεχνία συνδέθηκε κυρίως με τις γυναίκες, την εργατική τάξη, καθώς και με τις μειονότητες – δηλαδή με περιθωριοποιημένες, μη κυρίαρχες ομάδες που αποκλείστηκαν από τον χώρο της «υψηλής» τέχνης και των ορθόδοξων ή θεσμικών ιστορικών αφηγήσεών της. Σήμερα η αντίθεση τέχνης-χειροτεχνίας αμφισβητείται, καθώς αμφισβητούνται οι κυρίαρχες αφηγήσεις της ιστορίας και της ιστορίας της τέχνης, οι οποίες υπαγόρευαν τους κανόνες τι ανήκει στην «υψηλή τέχνη» και τι όχι.  Αυτό, από πολλές απόψεις, εξηγεί την επιστροφή της χειροτεχνίας, η οποία κάποτε αποτελούσε ένα ούτως ή άλλως αναπόσπαστο μέρος της καλλιτεχνικής πρακτικής.

Ωστόσο, ενώ μεγάλο μέρος των σημερινών πρακτικών που βασίζονται στη χειροτεχνία εστιάζει στην υλικότητα, στη μορφή της εν λόγω χειροτεχνίας ή στη διερεύνηση της παράδοσης, η παρούσα έκθεση θα επικεντρωθεί σε έργα που έχουν μια υποκείμενη κοινωνική και πολιτική διάσταση, και θα εξετάσει τις κοινωνικές και πολιτικές οικονομίες, τα πλαίσια, καθώς και τα δίκτυα σχέσεων που βρίσκονται στον πυρήνα των χειροτεχνικών πρακτικών και παραδόσεων. Σε πολλές περιπτώσεις, η χειροτεχνία γίνεται αναπόσπαστο κομμάτι της συλλογικής ενδυνάμωσης, της αυτενέργειας, του διαμοιρασμού της γνώσης, της διατήρησης ή της επανεγγραφής της ιστορίας και, τέλος, ένα ανάχωμα ενάντια στην ιστορική αμνησία. Έτσι, οι σύγχρονες χειροτεχνικές πρακτικές μετατρέπονται πλέον σε κεντρικής σημασίας στοιχείο για την επανεξέταση των πολιτικών της υλικότητας, της ταυτότητας, της εργασίας και της κοινωνικής ανταλλαγής, καθώς ενσωματώνουν τις ιστορίες στα υλικά τους.

Συμμετέχοντες καλλιτέχνες: Νίκος Αλεξίου, Μαρία Βαρελά, Bertille Bak, Silvina Der Meguerditchian, Μαρία Λουίζου, Jennifer Nelson, Ελένη Μυλωνά, Ναταλία Μαντά, Sphinxes.

Την ημέρα των εγκαινίων στο Art Space Pythagorion θα πραγματοποιηθεί η πεφόρμανς Six Breaths Per Minute της Μαρίας Λουίζου με την συμμετοχή της Αλίκης Σιούστη και της Κατερίνας Νουνοπούλου στις 20.30. Η περφόρμανς θα επαναληφθεί το Σάββατο 6 Αυγούστου στις 19.30.

Η έκθεση συνοδεύεται από το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «HANDMADE / Πες μια ιστορία» που σχεδιάζει, επιμελείται και υλοποιεί η εικαστικός και επιμελήτρια εκπαιδευτικών προγραμμάτων για τη σύγχρονη τέχνη Κατερίνα Ζαχαροπούλου. Θα ανακοινωθούν λεπτομέρειες και τρόπος συμμετοχής για μαθητές, εκπαιδευτικούς και οργανωμένες ομάδες (Διάρκεια: Σεπτέμβριος – Οκτώβριος 2022)

Facebook comments