Νέα μαγικά κρασιά από την ΕΟΣ Σάμου

Κάτι τρέχει με τη Σάμο! Την αμπελοοινική Σάμο, όπου παράγονται μερικά από τα καλύτερα γλυκά κρασιά στον κόσμο από μοσχάτο άσπρο. Κρασιά εκπληκτική σχέσης  ποιότητας/τιμή. Πρόσφατα, ο οινοποιητικός συνεταιρισμός της Σάμου κυκλοφόρησε δύο γλυκά κρασιά βαθιάς παλαίωσης, που οπωσδήποτε πρέπει να αγοράσετε πριν εξαντληθούν.

Με αμπελοοινική ιστορία χιλιετιών προ Χριστού και ένδοξη κληρονομιά, αλλά πάνω από όλα με διάσημα γλυκά κρασιά από μοσχάτο, που συγκαταλέγονται στα καλύτερα του κόσμου, η Σάμος έχει έναν πανέμορφο, αρχετυπικό σε σημεία, αμπελώνα. Εκεί καλλιεργείται σχεδόν αποκλειστικά (98%) η ποικιλία μοσχάτο άσπρο, που «ιστορικά μιλώντας, μπορεί να είναι η πιο σημαντική και η πιο πολυταξιδεμένη ποικιλία αμπέλου στον κόσμο» (winefolly.com). Σε πεζούλες ξερολιθιάς, στις πλαγιές του βουνού Άμπελος (ή Καρβούνης), που φλερτάρουν μέχρι και με τα 1.000 μέτρα υψόμετρο. Σε ένα μοναδικό τερουάρ, από το οποίο προέρχεται μία μέση ετήσια παραγωγή 5 εκατομμυρίων λίτρων ξηρών και γλυκών κρασιών.

Κάθε αγορά γλυκών κρασιών της Σάμου μπορεί εύκολα να χαρακτηριστεί «κλοπή». Τόσο χαμηλές είναι οι τιμές τους σε σχέση με την ποιότητά τους! Κάποια δε από τα κρασιά αυτά παλαιώνουν τόσο καλά σε βαρέλι (κατόπιν και σε φιάλη), που συγκρίνονται με κορυφαία αντίστοιχα επιδόρπια κρασιά του παγκόσμιου οινικού στερεώματος, που συχνά έχουν ασύγκριτα υψηλότερες τιμές. Δύο νέα τέτοια κρασιά του ΕΟΣ ΣΑΜΟΥ σε πολύ μικρό αριθμό φιαλών, ένα 57 ετών και ένα από 5 διαφορετικές εσοδείες με μέσο όρο παλαιότητας τη δεκαετία, μας επιτρέπουν να συμπεράνουμε τα εξής: 1) Όσα λέγονται για την ποιότητα, αλλά και την ανεξάντλητη και σε κάποιο βαθμό αναξιοποίητη, αμπελοοινική δυναμική της Σάμου είναι αληθινά και 2) Πολλά έχουμε, ίσως, να περιμένουμε από τον αμπελοοινικό συνεταιρισμό του νησιού (ΕΟΣ ΣΑΜΟΥ), που σε 4 χρόνια κλείνει τα 70 χρόνια.

Samos 1963: Ένα κρασί-σταθμός!

Γιατί 57 χρόνια παλαίωση για ένα γλυκό κρασί της Σάμου; Γιατί μιλώντας για παλαίωση μιλάς, τελικά, για εσοδεία (ή τουλάχιστον και για εσοδεία). Η εσοδεία, λοιπόν, του 1963 ήταν «σταθμός» για το σαμιακό άσπρο μοσχάτο. Ο τρύγος του 1963, στα τέλη Αυγούστου, έχει χαρακτηριστεί, με τα λόγια της εποχής εκείνης, ως «εκλεκτός». Μετά από βαρυχειμωνιά (ο χειμώνας 1962-1963 έμεινε ως «ο χειμώνας των πάγων» για την Ευρώπη και σχεδόν όλη η Ελλάδα είχε αποκλειστεί για 10 ημέρες), η άνοιξη ήταν ήπια και το καλοκαίρι δροσερό. Έτσι, το Samos 1963, παλαιωμένο τόσα χρόνια σε μεγάλα δρύινα βαρέλια, αποτελεί κρασί-δείκτη για το δυναμικό της παλαίωσης γλυκών κρασιών της Σάμου που προορίζονται για αυτόν το σκοπό.

Πρωτίστως, το μπουκάλι των 375ml είναι πολύ κομψό και καλοσχηματισμένο. Διάφανο καθώς είναι αφήνει το χρώμα του κρασιού να φαίνεται: αρκετά σκούρο και βαθύ κεραμιδί, μπαίνοντας στο ποτήρι φανερώνει τις κεχριμπαρένιες ανταύγειες του. Η πολύπλοκη μύτη του εκπλήσσει, πραγματικά. Είναι απόλυτα καθαρή, χωρίς ίχνος πτητικής οξύτητας. Πλήθος αποξηραμένων φρούτων, με κυρίαρχο το σύκο και ποτ-πουρί αποξηραμένων ανθών πλάι σε αρώματα ξηρών καρπών και δη καρυδιού, συνθέτουν μία ευχάριστη οσμή σαν αυτές που η πατίνα του χρόνου δίνει σε παλιά αρχοντικά σπίτια. Γι’ αυτό είναι ένα κρασί που ξυπνάει τη μνήμη, ιδανικό να το απολαμβάνεις σκέτο και να σκέφτεσαι, να ξεχνιέσαι και να ταξιδεύεις στο χρόνο, παρελθοντικά και μελλοντικά. Στο δε στόμα επιφυλλάσσει άλλη μία έκπληξη: είναι μεν γλυκό, αλλά λιγότερο απ’ ό,τι περιμένεις και εξαιρετικά φρέσκο. Διότι από την έντονα φρουτώδη επίθεση μέχρι τη μακρά επίγευση καβουρδισμένων αμυγδάλων, το πλούσιο και πολύπλοκο στόμα διαπερνά και στηρίζει μια σπαθάτη ραχοκοκαλιά οξύτητας. Τόσο, που εάν το κρασί έμπαινε σε διαγωνισμό οινοχόων πολύ λίγοι εξ αυτών θα έπεφταν κοντά στην ηλικία του. Ίσως, λοιπόν, είναι ένα ελιξήριο για όσους θέλουν να δείχνουν ή έστω να νιώθουν νεώτεροι!

Samos Solera

Για το γλυκό αυτό κρασί επιλέχθηκε η ίδια φιάλη των 375ml, αλλά 5 διαφορετικές εσοδείες, με μέσο όρο τα 10 χρόνια. Το χρώμα του είναι πιο ανοιχτό κεραμιδί από το Samos 1963, ενώ η μύτη βγάζει αρώματα καφέ, σοκολάτας, κακάο, πετιμέζι, μέλι κ.ά., σε φόντο διάφορων αποξηραμένων φρούτων (π.χ. σταφίδα). Η λίγη και καλά ενσωματωμένη πτητική οξύτητα προσδίδει πολυπλοκότητα. Το ελκυστικό, παχύρευστο στόμα είναι πιο φρουτώδες από τη μύτη (κυδώνι και βύσσινο, πλάι σε αποξηραμένα δαμάσκηνα και σταφίδες). Ο χαρακτήρας του αφήνει έντονη αίσθηση φρεσκάδας και ζωηρότητας, αν και η οξύτητα εδώ φαίνεται πιο λίγο απ’ όσο στο προηγούμενο κρασί. Πάντα όμως αρκετή, μαζί και με όλα τα άλλα διαφοροποιά χαρακτηριστικά κάνουν το Samos Solera να έχει εντελώς διαφορετικό στυλ από το Samos 1963, αλλά ανάλογο ενδιαφέρον.

Το σύστημα Solera, έχει την αρχή του στα συγκοινωνούντα δοχεία. Πρόκειται για ομάδες από βαρέλια που συγκοινωνούν μεταξύ τους και επαναγεμίζονται κάθε φορά που μέρος κρασιού αφαιρείται από το τελευταίο βαρέλι. Έτσι αναμιγνύονται κρασιά διαφόρων εσοδειών, που επιλέγονται ώστε το τελικό αποτέλεσμα να έχει οργανοληπτική σταθερότητα. Ποτέ τα βαρέλια δεν αδειάζουν τελείως (κρασί εμφιαλώνεται από την κάτω σειρά της συστοιχίας βαρελιών). Με αυτό το σύστημα η παλαίωση του τελικού προϊόντος επιταχύνεται γρηγορότερα, ενώ η επιρροή των λιγότερο καλών εσοδειών πρακτικά εξουδετερώνεται.

Τα κλασικά κρασιά της ΕΟΣ ΣΑΜΟΥ

Πέρα από τα δύο αυτά οινικά αποκτήματα, που εκτός από κάθε οινόφιλο αφορούν και συλλέκτες, τα κλασικά γλυκά κρασιά του συνεταιρισμού Σάμου, όπως τα Samos Vin Doux, Samos Anthemis και Samos Nectar παραμένουν γλυκά διαμάντια.

Δοκιμάσαμε το πρώτο εξ αυτών στην εσοδεία 2019 και τα άλλα δύο σε αυτήν του 2013. Το Samos Vin Doux, το πιο γνωστό κρασί της Σάμου, είναι ένα ανοιχτό χρυσαφί μιστέλι: κρασί με κόψιμο της ζύμωσης εξ αρχής, μόλις στον ένα βαθμό αλκοόλ, με καθαρό οινόπνευμα αμπελοοινικής προέλευσης. Ο εν λόγω τρόπος παραγωγής ευνοεί όσο τίποτα τα ποικιλιακά, πρωτογενή αρώματα και τη φρεσκάδα. Έτσι, το κρασί έχει έντονα μοσχάτα αρώματα, με χαρακτηριστικό τους αυτό του σταφυλιού (αλλά και βερίκοκου και πεπονιού), ίσως λίγο ζαχαρωμένα, όπως σε μαρμελάδα. Μυρίζει, επίσης, διάφορα σιροπιαστά γλυκά με φύλλο. Συνεχίζει ανάλογα και στο μαλακό μα πλούσιο στόμα, με εξαιρετική ισορροπία ανάμεσα στη γλυκύτητα και την οξύτητα. Η μακρά γλυκιά επίγευση εξισορροπείται από ευχάριστες νύξεις φυτικότητας (άχυρο). Ένα γλυκό κρασί εξαιρετικής σχέσης ποιότητας/τιμή, που ιδανικός συνοδός του είναι το πεπόνι. Δοκιμάστε τα μαζί και θα βεβαιωθείτε.

Το επόμενο κρασί είναι ουσιαστικά ένα Vin Doux που έχει παλαιώσει για 5 χρόνια σε δρύινα βαρέλια (εσοδεία 2013). Δεν είναι άλλο από το Samos Anthemis. Με βαθύ καφέ χρώμα, όπως αυτό της καραμελωμένης ζάχαρης, έχει πολύπλοκη μύτη: σταφίδα, κερί, κηρήθρα, γλυκά μπαχαρικά, βοτανικότητα (τσάι) είναι μόνο μερικά από τα πολλά αρώματά του. Συνδυάζει άψογα τα μοσχάτα αρώματα με εκείνα της παλαίωσης για ένα αποτέλεσμα ιδιαίτερα πυκνό και πολύπλοκο. Το έντονο στόμα είναι καθαρό, με ισορροπία σεμιναρίου ανάμεσα στη γλυκύτητα και την οξύτητα. Τα αρώματα της μύτης είναι και εδώ παρόντα και καταλήγουν σε φρέσκια επίγευση, που φαντάζει χρονικά ατελείωτη. Δείτε το πλάι σε ροκφόρ, αλλά και χωριάτικο αρσενικό Νάξου, ή αυθεντική κοπανιστή Μυκόνου. Δεν θα πει, όμως, όχι και στην ακόμα περισσότερη γλύκα μιας κρεμ μπρυλέ ή καραμελωμένων φυστικιών Αιγίνης.

Τέλος, αλλά όχι λιγότερο σαγηνευτικό, το Samos Nectar 2013 είναι παλαιωμένο για 6 χρόνια, ενώ προέρχεται από υπερώριμο λιαστό σταφύλι. Το χρώμα καραμελωμένης ζάχαρης έχει εδώ πορτοκαλοχάλκινες ανταύγειες, ενώ η πολύπλοκη μύτη έχει ενσωματωμένη πτητική οξύτητα. Πίσω της κρύβονται τόνοι φρούτου, κηρήθρας και μπαχαρικών (π.χ. γαρυφαλλόκαρφο), σε φόντο ξηρών καρπών. Με τα αρώματα αυτά και στο πλούσιο στόμα, το φρούτο που κυριαρχεί εκεί είναι το αποξηραμένο βερίκοκο (σαν ξινόπιτας παλιακών ζαχαροπλαστείων), έντονα και απροκάλυπτα. Η πολλή οξύτητα τιθασεύει τη γλυκύτητα έως και την πολύ παρατεταμένη επίγευση με νότες καπνού. Τόσο, που το κρασί θα είναι εξαιρετικό και δίπλα σε πάπια με πορτοκάλι, χοιρινό με δαμάσκηνα ή αγριογούρουνο με κυδώνια. Φυσικά, θα τρέλαινε και μαζί με ένα μπαχαρένιο μπακλαβά καρυδιού.

(Πηγή: Savevintage2019 )

Facebook comments