Τρίτη , 19 Μαρτίου 2024
elen
Home / Ειδήσεις / Ο ασκητισμός του Κέρκη κι ο φιλόσοφος Πυθαγόρας

Ο ασκητισμός του Κέρκη κι ο φιλόσοφος Πυθαγόρας

Ο ασκητισμός κι ο μοναχισμός άρχισε ν’ αναπτύσσεται στη Σάμο και κυρίως στον Κέρκη, απ’ τον 4ο μ.Χ. αιώνα, σε συνδυασμό με το όρος Λάτρος της Μικράς Ασίας και το Άγιο Όρος. Αναφέρεται ότι λίγο πριν την ερήμωση του νησιού, μέσα του 15ου αιώνα, μόνο στις νοτιοδυτικές περιοχές του Κέρκη, ζούσαν πεντακόσιοι περίπου μοναχοί και ασκητές και περί τους χίλιους σ’ ολόκληρο το υπόλοιπο νησί.

Ζούσαν σε καλύβες, σπηλιές, τρύπες, αλλά και ομαδικά κοντά σ’ εκκλησούλες όπου έχτιζαν τις καλύβες τους. Αυτοί πολύ πριν την ερήμωση ίδρυσαν τα κοινόβια της Παναγίας της Μακρινής και της Αγίας Τριάδας του Αγίου Χαραλάμπους νοτιοδυτικά της Καλλιθέας, που σήμερα είναι αφιερωμένο στη Ζωοδόχο Πηγή, του Αγίου Γεωργίου βορειοανατολικά των Δρακαίων, της Παναγίας του κακοπέρατου, της Σαραντασκαλιώτισας, του Αγίου Βασιλείου που είναι η σημερινή Βαγγελίστρα κι άλλα πολλά ακόμα που τα ίχνη τους χάθηκαν.

Μεταγενέστερο είναι το μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου, δυτικά του Μαραθοκάμπου, που προϋπήρχε του 1666, αφού αναφέρεται απ’ τον Γεωργειρήνη στη περιγραφή της Σάμου κι ήταν μετόχι της Μονής Πάτμου. Πριν από μερικές δεκαετίες πουλήθηκε και ανήκει σε ιδιώτη. Πιο πρόσφατο ακόμα είναι το γνωστό σ’ όλους τους Μαραθοκαμπίτες μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη του Ελεήμονα. Χτίστηκε πάνω στα θεμέλια παλιού μοναστηριού, όπως αναφέρεται, απ’ τον Μαραθοκαμπίτη ιερομόναχο Ισίδωρο Κυριακόπουλο το 1867 ή το 1869 κι αργότερα ο υποτακτικός του Κάλλιστος που τον διαδέχτηκε, το αφιέρωσε στον Πανάγιο Τάφο που ανήκει μέχρι σήμερα.

Κάθε Κυριακή οι ασκητές μαζευόταν στη περιοχή της σημερινής Αγίας Κυριακής, για να λειτουργηθούν, να εξομολογηθούν, να κοινωνήσουν και παίρνοντας δύναμη, πήγαινε το βράδυ ο καθένας στο κονάκι του. Η συνάθροιση αυτή, επειδή γινόταν κάθε Κυριακή την ονόμασαν Κυριακό κι αργότερα, μετά τον εποικισμό, στα θεμέλια παλιότερης εκκλησίας χτίστηκε η εκκλησία της Αγίας Κυριακής. Μέχρι πρότινος γύρω απ’ την εκκλησία αυτή διακρινόταν τα θεμέλια κελιών και λίγο παραπέρα υπήρχε κι άλλη αφιερωμένη στο Άγιο Γεώργιο.

Μεταξύ αυτών υπήρξαν άνθρωποι μεγάλης μόρφωσης. Κάπου εδώ έζησαν και πέθαναν και οι τρεις την ίδια μέρα, ο Γρηγόριος, ο Θεόδωρος κι ο Λέοντας, που γιορτάζεται η μνήμη τους στις 24 Αυγούστου, ο Ρουφανός, ο Μέσρωπος κι ο διασημότερος όλων, ο Όσιος Παύλος ο Λατρινός, του οποίου ο τάφος και το εκκλησάκι του, βρίσκονται κάτω απ’ την σπηλιά της Σαραντασκαλιώτισας και γιορτάζεται στις 15 Δεκεμβρίου.

Ο Όσιος αυτός έζησε κατά την εποχή του Βασιλείου του Μακεδόνα, ή του Κωνσταντίνου του Πορφυρογέννητου και ασκήτευε στο όρος Λάτρος της Μικράς Ασίας, θα πρέπει όμως να είχε μεγάλη μόρφωση και να ήταν καλός γνώστης της Πυθαγόρειας φιλοσοφίας, γιατί κατά τον βιογράφο του, «….ευρίσκοντας καράβι υπήγεν εις την Σάμον και, αναβαίνοντας εις ένα όρος όπου κράζουσι Κέρκην, ήθελε να υπάγη εις το σπήλαιον, όπου εκατοίκα πάλαι ο Πυθαγόρας εκείνος ο φιλόσοφος και επειδή ήταν ο τόπος κρημνώδης και η ανάβασις δύσκολος, έμεινεν εις ένα τόπον κατώτερον του σπηλαίου και εκεί τω Κυρίω προσηύχετο».

Ο Εντουάρν Μπρην, στο βιβλίο του «Πυθαγόρας» εκδόσεις Κάκτος σελίδα 41, γράφει: «Αμέσως μετά την επιστροφή του (του Πυθαγόρα στη Σάμο), λένε, άρχισε πάλι να διδάσκει. Μιλούσε σε κάποιο φυσικό πλάτωμα, ενώ ο ίδιος και μερικοί επίλεκτοι μαθητές του κατοικούσαν σε σπηλιές» και στη σελίδα 134 αναφέρει: «Μια απ’ τις επιρροές του πυθαγορειανισμού που θα πρέπει να παραδεχτούμε και να αναγνωρίσουμε είναι η επιρροή στη χριστιανική θεολογία και το μυστικισμό. Η επιρροή αυτή ήταν ιδιαίτερα σημαντική και ίσως εντελώς απρόσμενη, αφού κι ο Πυθαγόρας, όπως ο Πλάτων και ο Σωκράτης, περιλαμβάνεται ανάμεσα στους prisci theologi (αρχαίους θεολόγους).» Αλλά κι ο φιλόσοφος και μάρτυρας της χριστιανικής εκκλησίας Ιουστίνος έλεγε «πάντες οι μετά λόγου ζήσαντες προ Χριστού χριστιανοί εισί».

Το ίδιο αναφέρει κι ο Γεώργιος Σακελαρίου, καθηγητής της φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, στο βιβλίο του «Πυθαγόρας ο διδάσκαλος των αιώνων» ο οποίος στη σελίδα 46 και  336 γράφει ότι ο Χριστιανικός μοναχισμός και οι θρησκευτικές κοινότητες είχαν σαν πρότυπο τον Πυθαγόρειο τρόπο ζωής. Κι ο Φώτιος Σχοινάς σε κείμενο που διαβάστηκε στο τρίτο Διεθνές Συνέδριο Ελληνικής Φιλοσοφίας, στο Πυθαγόρειο τον Αύγουστο του 1991 έγραφε, «Ακόμη όλος ο σκοπός της ασκητικής βιοτής τόσο στους Πυθαγορείους όσο και στο Χριστιανισμό είναι η ‘’ομοίωσις Θεώ’’».

 Θα πρέπει ακόμα ν’ αναφερθούν και οι στίχοι, του λόγιου ιερομονάχου Καισάριου Δαπόντε, που επισπεύτηκε το 1757 τη Σάμο, στο ποίημά του «κήπο των Χαρίτων» σχετικά με το θέμα.

                         Εδώ αφέντη μου θωρείς και το του Πυθαγόρα

                         του περιφήμου σπήλαιον και τότε δε και τώρα

                         όπου εκ παραδόσεως έχουσιν οι Σαμιώται

                         πως εις αυτό ησκήτευεν ο Πυθαγόρας τότε

                         και η συνείδησης ευθύς εκεί θέλει σε πλήξει

                         και πόσον αγιότερος είναι σε θέλει δείξει

                         ο Έλληνας φιλόσοφος αυτός από εσένα

                         και εναυτώ από εμέ τον οκνηρόν εμένα.

Όλα αυτά φανερώνουν την μεγάλη επιρροή του Πυθαγορειανισμού στο Χριστιανισμό και  γι’ αυτό ο Όσιος Παύλος «ήθελε να υπάγη εις το σπήλαιον, όπου εκατοίκα πάλαι ο Πυθαγόρας εκείνος ο φιλόσοφος.» Κι αν’ γίνει δεκτό, ότι Θεία φώτιση οδήγησε τον Όσιο στη σπηλιά αυτή, τότε, το ότι χρησιμοποιήθηκε κάποια εποχή απ’ τον φιλόσοφο Πυθαγόρα, είναι ένα πραγματικό ιστορικό γεγονός.

Πηγή: evaggelos-koloukiotis-blogspot

Check Also

Πυθαγόρας: Ο πρώτος διδάσκαλος της αυτογνωσίας

Πυθαγόρας, ο πρώτος διδάσκαλος της αυτογνωσίας (580-500 π.Χ.). Ο μέγας αυτός μύστης επέβαλε πρακτικά στους …