iSamos.gr Η ενημερωτική σελίδα της Σάμου! Εξερευνήστε τη Σάμο, τις παραλίες της, τη φύση της, τις ομορφιές της. Διαβάστε την ιστορία της Σάμου
Η ΣΑΜΟΣ ΣΤΙΣ 78 ΣΤΡΟΦΕΣ
ΠΑΡΑΓΩΓΗ: ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΡΗΤΗΣ
Για πολλοστή φορά οι Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης παρουσιάζουν μια υποδειγματική εργασία στον τομέα των μουσικών εκδόσεων. Δύο δίσκοι με τραγούδια που αφορούν τη Σάμο από δίσκους φωνογράφου της περιόδου 1918-1958 και βιβλίο 190 σελίδων διαστάσεων 25×14, με σπάνιο και ανέκδοτο φωτογραφικό υλικό και στοιχεία τεκμηρίωσης σχετικά με την ιστορία και τη μουσική στη Σάμο, κατά τους δύο τελευταίους αιώνες. Δημοσιεύονται ακόμη οι εργασίες καταξιωμένων ερευνητών. Οπως, με εμφαντικό τρόπο, σημειώνει ο υπεύθυνος επιμελητής της έκδοσης Νίκος Διονυσόπουλος, η εργασία αυτή αποτελεί συλλογική προσπάθεια τόσο στο επίπεδο των συλλεκτών και του υλικού που διατέθηκε όσο και στο επίπεδο των συνεργατών που ενεπλάκησαν στη δημιουργική εργασία και τον προβληματισμό για τη δομή και την παρουσίαση της έκδοσης.
Αναφερόμενος επίσης στην έκδοση, ο επιμελητής της σημειώνει ότι αυτή διαπραγματεύεται ένα θέμα ο πυρήνας του οποίου βρίσκεται στην τομή μεγαλύτερων και ευρύτερων πεδίων, όπως είναι η δισκογραφία, η μετανάστευση στην Αμερική και η μουσική ζωή στη Σάμο στα τέλη του 19ου – αρχές του 20ού αιώνα.
Η πολλαπλή προσέγγιση του θέματος από έξι επιστήμονες και ερευνητές (Νίκος Διονυσόπουλος, Ντίνος Κόγιας, Σωτήρης Χτούρης, Γιώργος Κοκκώνης, Χρίστος Λάνδρος και Βούλα Γαλανού), με τα πολλά νέα και άγνωστα στοιχεία που παρατίθενται, μαζί με το φωτογραφικό υλικό, αναδεικνύουν πλευρές και διαστάσεις στο αντικείμενο της έκδοσης που υπερβαίνουν κατά πολύ το -εξειδικευμένο εκ πρώτης όψεως- σαμιώτικο ενδιαφέρον.
Η μουσική των δίσκων που παρουσιάζεται προέρχεται από δέκα αρχεία 78 στροφών. Ειδικό και ξεχωριστό ενδιαφέρον παρουσιάζουν τέσσερις ξεχασμένοι πλέον σαμιώτικοι χοροί (Πλατανιώτικος, Βαοδιώτικος, Καριώτικος Σάμου και Παγώνδα, ηχογραφημένοι πριν από εννέα δεκαετίες) και περισσότερα από δέκα, αθησαύριστα ή ελάχιστα γνωστά, τραγούδια («Ανάμνησις της Σάμου», τρία τραγούδια για τους «ξακουστούς» Γιαγιάδες, «Σαμιωτοπούλα μου γλυκειά», δύο δείγματα της περίφημης σαμιώτικης ψαλτικής παράδοσης κ.ά.). Αυτά και μερικές δεκάδες άλλα τραγούδια, που ανασύρονται από τη λήθη, ανατρέπουν τη μέχρι πρότινος αντίληψή μας περί ισχνής παρουσίας της Σάμου στη δισκογραφία, αναδεικνύοντάς την ως ιδιαίτερη και αξιόλογη περίπτωση.
Εκτός από τους γνωστούς και λιγότερο γνωστούς τραγουδιστές και μουσικούς που συμπεριλαμβάνονται (Μαρίκα Παπαγκίκα, Κώστας Ρούκουνας, κ. Κούλα, Γεώργιος Κανάκης, Χαρίλαος Περρής, Βασίλης Ντηνιακός, Γιώργος Βιδάλης, Ιωάννης Κυριακάτης, Ιωάννης Μούτσος, Γιώτα Λύδια, Αφοί Αντωνίου, Οδυσσέας Μοσχονάς, Διονύσιος Πόγγης κ.ά.), πολύ σωστά ο επιμελητής της έκδοσης υπογραμμίζει την περίπτωση του τραγουδιστή Μανώλη Καραπιπέρη (γνωστού όσο και άγνωστου της δισκογραφίας των μεταναστών), που παίζει ένα «μπουζούκι» ηχητικώς όμως πολύ μακράν του σημερινού (εκχυδαϊσμένου) οργάνου. Πρόκειται για μία από τις πρώτες ηχογραφήσεις μπουζουκιού στην ιστορία της δισκογραφίας και μάλιστα από Σαμιώτη οργανοπαίχτη. Παράλληλα, δημοσιεύονται -για πρώτη φορά- φωτογραφία και τα άγνωστα μέχρι τώρα βιογραφικά του στοιχεία.
Εκείνο, τέλος, που αποτελεί έκπληξη (για τους φίλους του φωνογράφου) είναι ο υψηλός βαθμός της ηχητικής αποκατάστασης. Δεν έχουμε, πιστεύω, ακούσει άλλοτε καλύτερο αποτέλεσμα ηχητικής επεξεργασίας, ιδιαιτέρως μάλιστα των δίσκων του «χωνιού», των ηχογραφημένων δηλαδή χωρίς ηλεκτρικές ενισχυτικές διατάξεις, που μαζί με τη φθορά από τη χρήση τους, εξαφανίζουν, σχεδόν, τη μουσική μέσα στους θορύβους.
