Καρλόβασι

Τo όνομα Καρλόβασι βγήκε από τις δύο τουρκικές λέξεις καρλή οβασή που στα ελληνικά σημαίνουν χιονοσκέπαστη πεδιάδα. Την είπαν έτσι οι Τούρκοι γιατί η περιοχή ήταν γεμάτη από δένδρα τα οποία άσπριζαν όταν χιόνιζε και έμοιαζαν με χιονοσκέπαστη πεδιάδα.

Το Καρλόβασι (ή τα Καρλοβάσια) αποτελείται από τέσσερις περιοχές – κωμοπόλεις που είναι Το Νέο Καρλόβασι, το Μεσαίο Καρλόβασι, το Παλιό Καρλόβασι και το Λιμάνι.

Το Νέο Καρλόβασι, πού παλιά λεγόταν Νεοχώρι, είναι χτισμένο σε τοποθεσία όπου στ’ αρχαία χρόνια θα υπήρχε σίγουρα κάποια πόλη με μεγάλη ακμή. Αυτό το επιβεβαιώνουν τειχία αλλά και μάρμαρα σκαλιστά πού βρέθηκαν εδώ.
Οι πρώτοι κάτοικοι του Καρλοβάσου, εκτός από τους απογόνους των Σαμίων εκείνων πού είχαν μετοικήσει στη Χίο μετά την άλωση της Κωνσταντινουπόλεως, ήσαν Πελοποννήσιοι, Ικαριώτες, Ναξιώτες, Κρητικοί, Ευβοιώτες και άλλοι νησιώτες. Ετσι εξηγείται και το ότι στην εκκλησία του Αγίου Δημητρίου βρίσκεται εικόνα της Παναγίας Αναπλιώτισσας, ή οποία μεταφέρθηκε δω από το Ναύπλιο.
Επίσης υπήρχαν οι συνοικίες «Καριωτέϊκα» και «Αξολόγι» πού μας θυμίζουν τους πρώτους Ικαριώτες και Ναξιώτες, πού εγκαταστάθηκαν εδώ.
Οι πρώτοι κάτοικοι του Καρλοβάσου χτίσανε τα σπίτια τους μέσα σε ένα δάσος, πού λέγεται Αλωνάκι για να μην τους βλέπουν οί θαλασσινοί. Στα βορειοδυτικά της κωμόπολης, είναι χτισμένο πάνω σε κατάφυτο οροπέδιο το μοναστήρι του προφήτη Ηλία.

Σέ μικρή απόσταση από το Νέο Καρλόβασι, βρίσκεται το Μεσαίο Καρλόβασι, το οποίο λέγεται και Καλύβια, επειδή οι πρώτοι από το Παλαιό Καρλόβασι, έχτισαν καταρχήν καλύβες, τις οποίες αργότερα μετατρέψανε σε σπίτια. Το Μεσαίο το χωρίζει από το Νέο ένας χείμαρρος (πρόκειται για το Καρλοβασίτικο ρέμμα, για τον αρχαίο Κερκήτιο). Σύμφωνα με παλιές πληροφορίες, το αρχικό χωριό βρίσκονταν προς την αριστερή πλευρά της εκκλησίας του Αγίου Αθανασίου, όπου κατά πάσα πιθανότητα θα υπήρχε κάποιο χωριό και πρίν από την ερήμωση του νησιού. Το χωριό, το πριν από την ερήμωση του νησιού, εκτεινόταν από την εκκλησία του Αγίου Αθανασίου μέχρι την παραλία και πέρα από την εκκλησία της Οσίας Πελαγίας, που η εικόνα της γράφει έτος κατασκευής το 1470.

Σύμφωνα με την παράδοση, το χωριό πού χτίστηκε μετά τον συνοικισμό της Σάμου, είχε δυο ενορίες, και σαν ενοριακές εκκλησίες χρησίμευαν η εκκλησία, του Αγίου Αθανασίου πού προαναφέραμε, και η εκκλησία της Αγίας Μαρίνας.

Δυτικά του Μεσαίου και σε μικρή απόσταση από αυτό, βρίσκεται το Παλαιό Καρλόβασι. Είναι χτισμένο πάνω σε βουνό και ένα φαράγγι, μέσα από το οποίο κυλάει ένας χείμαρρος, το χωρίζει σε δυο συνοικίες, από τις οποίες η προς τα δυτικά λέγεται Γαλατάς και ή προς τα ανατολικά Ακαμάτρα. Καθώς φανερώνει και το όνομά του, είναι το αρχαιότερο από τα τρία Καρλοβάσια. Χτίστηκε στη θέση Παλαιά Βρύση από Πελοποννήσιους. Στα πολύ περασμένα χρόνια, το Παλαιό Καρλόβασι συγκαταλέγονταν ανάμεσα στα ομορφότερα και πλουσιότερα χωριά του νησιού.

Τέλος, παραλιακά εκτείνεται το Λιμάνι Καρλοβάσου, το οποίο σαν έργο, ξεκίνησε να χτίζεται στη θέση Σχοίνος, στις 8 Σεπτεμβρίου του 1871. Η κατασκευή του κράτησε μέχρι το 1903. Η χρηματοδότηση προήλθε κυρίως από την φορολογία των εμπορευμάτων που εισάγοντο και εξάγοντο, αλλά και από φόρους στα πλοία και εθελοντικές εισφορές.

(Τα στοιχεία έχουν παρθεί από τα “ΣΑΜΙΑΚΑ” του Ε. Σταματιάδη)

Facebook comments